Το διάστημα από τώρα έως τις εθνικές εκλογές αποτελεί χρυσή ευκαιρία για το ΠΑΣΟΚ. Έχοντας πλέον εμπεδώσει την προοπτική της νίκης, μπορεί τώρα πιό απερίσπαστο (παράλληλα βέβαια και με την τρέχουσα αντιπολιτευτική αντζέντα) να ασχοληθεί με την εκφορά ενός μετριοπαθούς, ουσιώδους και συγκεκριμένου πολιτικού λόγου (όπως έγραψε ο Α. Καλοκαιρινός στα ΝΕΑ της 8/6/09). Τέτοιος προγραμματικός λόγος είναι πολλαπλά αναγκαίος. Πρώτον, με το μάτι στην «επόμενη μέρα» – της ανάληψης βέβαια της διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ. Ας μην γελιόμαστε, το κυβερνητικό έργο θα είναι δυσκολότερο από ποτέ. Τα συσσωρευμένα προβλήματα και οι αντιφάσεις είναι ιδιαίτερα πολύπλοκα/ες και οξυμένα/ες. Το ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να ενισχύσει την οικονομία, να αναδιανείμει το εισόδημα, να διορθώσει τα δημόσια οικονομικά, να αναδιοργανώσει το κράτος, να αποκαταστήσει και βελτιώσει την δημόσια ζωή (από ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών μέχρι διαφθορά μέχρι περιβάλλον), τελικά να ξαναστήσει την κοινωνία στα πόδια της, να της ξαναδώσει την χαμένη της ελπίδα και αυτοπεποίθηση, να την εμψυχώσει, αλλά και να την πείσει να αλλάξει συμπεριφορές και νόρμες. Με οποιοδήποτε μέτρο σύγκρισης, θα αναλάβει τιτάνιο έργο.
Δεύτερον, ο χρόνος από τώρα έως τις εθνικές εκλογές είναι χρήσιμος ώστε το ΠΑΣΟΚ να προσεγγίσει τους απογοητευμένους και απομακρυσμένους από την πολιτική πολίτες. Εν συνεχεία, τρίτον, να χτίσει τις ευρύτερες δυνατές συναινέσεις με όλες τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, που υπό την αυτοδύναμη ηγεσία του ΠΑΣΟΚ είναι διατεθειμένες να συμβάλλουν στην εθνική προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της χώρας. Τέταρτο, πιό μακρόπνοα, να αποδείξει στην πράξη ότι κριτική θεώρηση της κοινωνίας και διαχείριση των κοινών όχι μόνο είναι εφικτές, όχι μόνο είναι συμβατές, αλλά και εμπνέουν και ανοίγουν νέους δρόμους. Για μιά ακόμα φορά, το ΠΑΣΟΚ καλείται να παντρέψει το όραμα με την καθημερινή διαχείριση.
Για την επίτευξη όλων αυτών των στόχων, είναι απόλυτα αναγκαίος όρος η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας απέναντι στην πολιτική (τόσο την διαδικασία όσο και τους ανθρώπους). Είναι επίσης αναγκαίο η πολιτική (και ο κυρίαρχος από εδώ και μπρός «πολιτικός παίκτης», το ΠΑΣΟΚ) να μιλήσουν την γλώσσα της ειλικρίνειας απέναντι στους πολίτες. Ευτυχώς, το ΠΑΣΟΚ έχει ήδη σημαντικά απομακρυνθεί από τον στείρο καταγγελτικό λόγο, την «ποδοσφαιρικού τύπου» λογική (για όλα φταίνε οι άλλοι οι οποίοι δεν είναι ικανοί για τίποτα), και υποσχέσεις με μικρό πραγματικό αντίκρυσμα. Πρέπει όμως να ενταθεί η προσπάθεια να ακούγεται πιό πολύ τι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση, όχι η κριτική της κυβέρνησης της ΝΔ. Η ελληνική κοινωνία έχει χορτάσει (έως αηδίας) την ΝΔ, τώρα περιμένει να ακούσει το ΠΑΣΟΚ.
Στην βάση αυτή, είναι αναγκαίο να αναληφθούν κάποιες βασικές δεσμεύσεις που θα δώσουν το στίγμα της άσκησης της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ. Πέντε τέτοιες προτείνονται πιό κάτω. (Αναλυτικότερες τοποθετήσεις περιέχονται σε άλλες καταχωρήσεις σε αυτήν την ιστοσελίδα.) Φυσικά αυτές οι δεσμεύσεις θα έχουν πολιτικό κόστος προεκλογικά, όμως θα διευκολύνουν πολύ μετεκλογικά. Δεδομένου του διαφορικού βαθμού δυσκολίας προ- και μετ-εκλογικά (η προοπτική της νίκης έχει εμπεδωθεί, όμως η άσκηση της εξουσίας θα είναι δύσκολη), τέτοιες δεσμεύσεις νομίζω είναι απόλυτα λογικές. Υπάρχουν διεθνή παραδείγματα (που δεν είναι του παρόντος να αναφερθούν) από κόμματα στον προθάλαμο της εξουσίας που υπόσχονται πράγματα που προφανέστατα θα τους δυσκολέψουν πολύ την ζωή (και θα τους μειώσουν την αξιοπιστία) όταν αναλάβουν την κυβέρνηση.
- Το ΠΑΣΟΚ ενημερώνει τώρα, υπεύθυνα, την ελληνική κοινωνία για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, και ειδικά των δημοσίων οικονομικών. Εξηγεί το αυτονόητο, ότι δηλ. ο δημόσιος τομέας δεν έχει δικούς του πόρους, δανείζεται μόνον, και τελικά παίρνει από εμάς τους ίδιους για να ξεπληρώσει τα δανεικά. Εν τω μεταξύ, πληρώνει (πληρώνουμε) βαριούς τόκους. Γίνεται λοιπόν σαφές ότι τα περιθώρια παροχών είναι πολύ περιορισμένα. Αντίθετα, θα κληθούμε όλοι να συνεισφέρουμε στην κοινή προσπάθεια στην βάση κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ΠΑΣΟΚ υπόσχεται προκοπή στον καθένα/μία μας μέσα από την προκοπή του συνόλου, όχι πάνω από ούτε ενάντια σε αυτήν.
- Εδώ και τώρα, μονομερής θέσπιση αυστηρού κώδικα δεοντολογίας του ΠΑΣΟΚ (ή ενίσχυση του υπάρχοντος), με λεπτομερή περιγραφή αξιόποινων συμπεριφορών, αντίστοιχων ποινών, και διαδικασιών για την απονομή τους. Λειτουργώντας καταστατικά, ο Πρόεδρος παραπέμπει στο (αναβαθμισμένο) Πειθαρχικό Συμβούλιο και αυτό ανεξάρτητα κρίνει. Ευκαιρία να τεθούν επί τάπητος νέα θέματα όπως ασυμβίβαστο άσκησης εξουσίας με άλλες δραστηριότητες, οικονομικά των βουλευτών, σύγκρουση συμφέροντος, κά.
- Με την ανάληψη της εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ απευθύνεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον ενημερώνει για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας, και ζητάει μείωση του προϋπολογισμού της ΠτηςΔ κατά 5% για τρία χρόνια. Μετά, ζητάει το ίδιο από την νέα Βουλή (δες και προηγούμενο της Ιρλανδίας). Με αυτές τις κορυφαία συμβολικές κινήσεις, ανοίγει ο δρόμος για την απαραίτητη εθνική προσπάθεια για την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών στην βάση κοινωνικού συμβολαίου.
- Ένα από τα πρώτα νομοθετήματα θα αφορά τον έλεγχο των οικονομικών των βουλευτών (πόθεν έσχες, κλπ.) από εξωτερικό συμβούλιο απαρτιζόμενο από ανώτατους δικαστικούς (με απόσπαση) και ορκωτούς λογιστές.
- Δέσμευση για την αναθεώρηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών στην βάση συναίνεσης και αυξημένης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Μετά από δύο κυβερνητικές θητείες σκανδάλων, ανικανότητας και πλήρους διάλυσης από την ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου προσωπικά προικοδοτούνται με τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο από τον ελληνικό λαό. Κεφάλαιο το οποίο θα επιτρέψει σημαντικές πρωτοβουλίες που αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη της κοινωνίας απέναντι στην πολιτική και επιτρέπουν στην τελευταία να ηγηθεί της αναγκαίας εθνικής προσπάθειας σε όλα τα επίπεδα. Ο μήνας του μέλιτος όμως δεν θα διαρκέσει για πολύ. Είναι απόλυτα απαραίτητο η ανάληψη της εξουσίας να βρεί ένα ΠΑΣΟΚ έτοιμο για την επόμενη μέρα, για την υπεύθυνη άσκησή της με σκοπό την ανασυγκρότηση της χώρας.
