Εύγε - και καλή επιτυχία

«Και μη σας ανησυχούν τα κρίματα των ανθρώπων, μη φοβάστε πως θα ματαιώσουν το έργο σας και δεν θα τ’ αφήσουν να πραγματοποιηθεί. Μη λέτε:
‘Το κρίμα είναι σχυρό, είναι ισχυρή η ασέβεια, είναι ισχυρό το κακό περιβάλλον, και μεις είμαστε μονάχοι κι αδύναμοι, θα μας πνίξει το κακό περιβάλλον και δε θ’ αφήσει να πραγματοποιηθεί το θεάρεστο έργο.’
Αποδιώχνετε, παιδιά μου, αυτή την απαισιοδοξία!»
Φ. Ντοστογιέφσκη, Αδελφοί Καραμάζοφ, μτφ. Άρη Αλεξάνδρου, Εκδόσεις Γκοβόστη 1991, τ. 2ος, σ. 254

Οι εξελίξεις ήδη τρέχουν με δραματικούς ρυθμούς: Οι εκλογές έχουν προκηρυχθεί για τις 4 Οκτωβρίου. Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει καταρεύσει, υποτίθεται υπό την απειλή εκλογών την άνοιξη του 2010, αλλά κατ’ ουσία υπό το βάρος της ολοσχερούς ηθικής της και πολιτικής χρεωκοπίας. Γιατί βέβαια μία ισχυρή κυβέρνηση δεν θα φοβόταν να πάει στις εκλογές όποτε και αν γίνονταν. Μία πανικόβλητη όμως κυβέρνηση προτίμησε την βέβαιη ήττα τώρα, παρά την συντριβή αργότερα. Ίσως ενδόμυχα ο κ. Καραμανλής να θέλει να παραδώσει, έχει αντιληφθεί (είναι έξυπνος άνθρωπος) ότι δεν τα καταφέρνει στην εξουσία. Η ιστορία θα πει κατά πόσο η πλήρης αποτυχία του (μην ξεχνάμε: η χώρα είναι στα πρόθυρα δημοσιονομικής καταστροφής, ολοκληρωτικής δηλαδή αποτυχίας σε ένα πεδίο προνομιακό για μία συντηρητική παράταξη, αυτό της δημοσιονομικής πειθαρχίας) οφείλεται σε δικές του προσωπικές αδυναμίες ή ανικανότητα της παράταξής του να εμφανιστεί ως συντεταγμένη δύναμη κοινωνικής αλλαγής και μεταρρύθμισης.


Τα φώτα της δημοσιότητας τώρα στρέφονται στο ΠΑΣΟΚ και τον ηγέτη του Γιώργο Παπανδρέου. Η νίκη στις εκλογές είναι περίπου βέβαιη, και πολύ πιθανή η αυτοδυναμία – το αντίθετο θα οδηγήσει την χώρα σε περιπέτειες. Αν υποτεθεί ότι δίνεται αυτοδυναμία, το πραγματικό «στοίχημα» ή διακύβευμα είναι τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Όπως έχω κατ’ επανάληψη γράψει, τα συσσωρευμένα προβλήματα και οι αντιφάσεις είναι πολλά/ές και οξυμένα/ες, και ο δρόμος δεν θα είναι ρόδινος. Απαιτείται μία έντιμη και ικανή κυβέρνηση, που θα πάρει γενναίες και ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες (όχι πάντα προσανατολισμένες στον άξονα δεξιά-αριστερά, αλλά ίσως περισσότερο εμπνεόμενες από την πρόθεση ανασυγκρότησης της χώρας, και ξεπεράσματος της κοινωνικής της και πολιτικής καθυστέρησης), και που θα εμπνεύσει την κοινωνία να κάνει τα υπόλοιπα (και πολλά) βήματα μόνη της.


Αλλά η αρχή είναι πολύ ενθαρρυντική. Ο Πρόεδρος και η ηγετική ομάδα έχουν ήδη δείξει απτό δείγμα γραφής ότι εννοούν έναν νέο πολιτικής και πολιτικού, αυτών που βρίσκονται στα δημόσια αξιώματα για ναυπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον πάνω και πέρα απ’ όλα. Επίσης αξιοσημείωτη είναι η απόφαση να μην δεχθεί το ΠΑΣΟΚ συνδρομές από επιχειρήσεις και πρόσωπα νομικού δικαίου παρά μόνον από φυσικά πρόσωπα, δηλαδή ό,τι γίνεται σε μερικές πιο προηγμένες χώρες. Γιατί ποιός ψηφίζει, οι επιχειρήσεις ή οι άνθρωποι; Βέβαια, το ακανθώδες ζήτημα της χρηματοδότησης των κομμάτων δεν εξαντλείται και δεν λύνεται εδώ. Αλλά ας έχουμε υπομονή.


Το πιο σημαντικό όμως, κατά την γνώμη μου, ήταν η απόφαση να μην γίνει καμμία αφισσοκόλληση από το ΠΑΣΟΚ. Όχι μόνον για λόγους αισθητικούς, γιατί θα γίνει ένα μεγάλο βήμα για να μας απαλλάξει από την τριτοκοσμική μουτζούρα και το σκουπιδαριό. Αλλά πάνω απ’ όλα γιατί η πρακτική της αφισοκκόλλησης είναι ενδεικτική της πολιτικής και κοινωνικής καθυστέρησης που λέγαμε πιο πάνω. Η αφισοκόλληση θα ήταν χρήσιμη, έστω και βρώμικη, εάν προσέφερε ένα απτό κοινωνικό αγαθό, δηλ. την πολιτική πληροφόρηση. Αυτό το αγαθό όμως θα χρειαζόταν μόνο λίγες αφίσσες για να προσφερθεί. Δεν απαιτείται να μουτζουρωθεί όλη η πόλη, ούτε χρειάζεται να κολλάει ο ένας πάνω στις αφίσσες του άλλου. Όταν αυτό γίνεται, τότε το «παιχνίδι» καταλήγει να είναι μηδενικού αθροίσματος, δηλαδή το δικό μου όφελος (να ακουστώ πιο πολύ) γίνεται απλά με δική σου ζημιά (που ακούγεσαι λιγότερο), χωρίς καθόλου κοινωνικό όφελος (η ουσιαστική πληροφόρηση πνίγεται). Μάλιστα, με κοινωνική ζημιά, δηλαδή το βρώμισμα του περιβάλλοντος, φυσικού ή δομημένου. Το παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος είναι γενικευμένο στην χώρα - από την διαφθορά μέχρι τον πολιτικό πολιτισμό, και από το περιβάλλον μέχρι τα κατεστημένα μικροσυμφέροντα, όλα αυτά είναι νοοτροπίες και συμπεριφορές που εμπεριέχουν τα στοιχεία που περιγράφηκαν, που αποτελούν όψεις της κοινωνικής και πολιτικής υπανάπτυξης της χώρας, και που εμποδίζουν τελικά και την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία της. Η απαγόρευση της αφισσοκόλλησης από το ΠΑΣΟΚ δίνει ένα ηχηρό και ισχυρό μήνυμα ανατροπής αυτών των πρακτικών.


Καλή επιτυχία σύντροφοι. Η καρδιά και ο νους μας είναι μαζί σας.