Πράσινη οικονομία.

Τόπα και το ξαναλέω (που λέει και το τραγούδι). Το περιβάλλον είναι πρόκληση και ευκαιρία. Η Ελλάδα υστερεί σημαντικά στην διαχείριση περιβάλλοντος σε όλες της τις πτυχές. Θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων (υποβάθμιση περιβάλλοντος, διεθνείς υποχρεεώσεις της χώρας τόσο απέναντι στα Ενωμένα Έθνη και συμβάσεις τύπου Κυότο, όσο και απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση) να προσαρμοστεί. Η προσαρμογή θα είναι οδυνηρή και θα κοστίζει.

Αλλά το περιβάλλον είναι και ευκαιρία. Οι λόγοι είναι δύο (συνδυαζόμενοι). Ο ένας είναι ότι οι νέες (αναγκαίες) τεχνολογίες θα βρουν (κατά την γνώμη μου) ένα ευρύτατο πεδίο εφαρμογών, αφού και οι απαραίτητες αλλαγές θα είναι δραστικές και ευρύτατες. Μιλάμε για μία νέα βιομηχανική επανάσταση. Έτσι, με βάση τις νέες τεχνολογίες, θα δημιουργηθεί μία γκάμα βιομηχανιών, που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία και την απασχόληση. Ο άλλος λόγος είναι ότι οι σχετικές τεχνολογίες και πρακτικές είναι σε σχετικά σπαργανώδη μορφή ακόμα, έτσι ώστε υπάρχει (ακόμα) η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές από όλους - πρόσβασης και με την έννοια της μίμησης και με την έννοια ότι με λίγη σχετικά προσπάθεια μπορεί να μπει κανείς μπροστά και να πρωτοπορήσει.

Υπ΄αυτήν την έννοια, η πράσινη οικονομία μπορεί να δώσει το κατάλληλο έναυσμα για την ανζωογόνηση οικονομιών που πάσχουν από χρόνια αποβιομηχάνιση, όπως πολλές χώρες της δύσης, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ αλλά και βεβαίως και της Ελλάδας. Για όλους αυτούς τους λόγους, πολιτικοί με όραμα όπως ο Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και ο Γιώργος Παπανδρέου στα καθ’ ημάς, έχουν ενστερνιστεί τον στόχο της πράσινης οικομομίας, και τον εντάσσουν στα πλάνα για την συνολική αναγέννηση της οικονομίας. Ο συνολική προσπάθεια μπορεί να στηριχτεί οικονομικά από τα έσοδα από την πώληση σε πλειστηριασμό των αδειών ρύπανσης της βιομηχανίας.

Αυτό όμως δεν θα είναι για πολύ εφικτό. Όταν οι τεχνολογίες ασφαλιστούν με πατέντες, όταν οι πρωτοπορίες παγιωθούν με ανεπτυγμένες βιομηχανίες που θα πολεμήσουν τους νεοεισερχόμενους, όταν με δυο λόγια το πλεονέκτημα του πρώτου εμπεδωθεί, τότε το τρένο της νεάς βιομηχανικής επανάστασης θα έχει φύγει. Έτσι, οι πρωτοπόροι θα αποκτήσουν τεράστιας αξίας προβάδισμα με σημαντικές επιπτώσεις στις εθνικές οικονομίες, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση.

Η Ελλάδα διαθέτει και άφθονες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (την δωρεάν πρώτη ύλη της πράσινης οικονομίας) και αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό για να αξιοποιήσει τις νέες δυνατότητες και να αναπτύξει τις νέες τεχνολογίες. Ορίστε και η έξωθεν μαρτυρία: Ο γνωστός οικονομολόγος και αναλυτής Τζέρεμι Ρίφκιν γράφει (Τα Νέα, 5 Νοεμβρίου 2008, σ. 4/22):

‘Είδα στην Ελλάδα ανανεώσιμη ενέργεια που δεν είδα πουθενά αλλού στον κόσμο. Ανέμους, ήλιο, γεωθερμία. Η Ελλάδα θα μπορούσε να ηγηθεί της βιομηχανικής επανάστασης που τώρα πηγαίνει προς την Ισπανία.’

Μένει να δούμε αν η Ελλάδα διαθέτει και την απαραίτητη επιχειρηματικότητα (που απαιτείται για την ανάληψη των κινδύνων) και πολιτική ηγεσία με όραμα που θα συντονίσει και στηρίξει την όλη προσπάθεια. H ευκαιρία και η δυνατότητα είναι ιστορικής σημασίας και δεν θα διαρκέσει για πολύ.