Ήταν σαν να ρωτούσα το τωρινό κενό
Μίλτου Σαχτούρη «Από την παλιά ερώτηση» (Ποιήματα 1980-98, εκδ. Κέδρος)
Ο λαός μίλησε, αλλά θα περάσει λίγος καιρός μέχρι να καταλάβουμε τι είπε, κατά την δήλωση του Μπιλ Κλίντον μετά τις Προεδρικές εκλογές του 2000 στις ΗΠΑ - τότε που το συντηρητοκρατούμενο Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ουσιαστικά χάρισε την νίκη στον Τζωρτζ Μπους, αναπέμποντας την υπόθεση διαιτησίας μεταξύ Μπους και Αλ Γκορ στο επίσης συντηρητοκρατούμενο Πολιτειακό Δικαστήριο της Φλόριντα. Τέλος πάντων, στα δικά μας, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρας έχει ήδη αναλάβει πρωθυπουργός. Όχι βέβαια της Ελλάδας, αλλά της Τζαμαχιρίας, μίας χώρας όπου η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης δίνεται κατευθείαν από τον λαό (και την οποίαν κόμματα της τάξης του 17% μπορούν να ερμηνεύουν κατά το δοκούν), και όχι βέβαια από μεσάζοντες σαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που κάποιοι συμβιβασμένοι επιμένουν να θεωρούν θεσμικό εκπρόσωπο του λαού. Όπου ο κυβερνητικός συνασπισμός αποτελείται από εξωκοινοβουλευτικούς ανταρσύες, κατσέλες, και (κατά πληροφορίες) πρυτάνεις. (Ευτυχώς, ΓΣΕΕ και ΔΟΕ μας θύμισαν σε τι διαδικασία βρισκόμαστε, αρνούμενοι να συναντήσουν τον κ. Τσίπρα.) Και όπου οι προγραμματικές δηλώσεις περιλαμβάνουν ένα μενού (μονομερούς;) αναθεώρησης του Μνημονίου, αιτήματος προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να αναιρέσουν όσα υπέγραψαν πριν λίγους μήνες, επιστολές προς ξένους ηγέτες πρωθυπουργικού επιπέδου και στυλ φυσικά, και εξαγγελίες κρατικοποίησης των τραπεζών και «αξιοποίησης» των καταθέσεων ως μέτρου πρόκλησης πανικού και μαζικής απόσυρσης καταθέσεων. Όλ’ αυτά τα ωραία μέσα σε δυό μέρες. Μιλάμε πλέον για απειρία «δευτέρου βαθμού», ή αλλιώς ασχετοσύνη – και θεμελιώδη αδιαφορία για τους θεσμούς. Δεν έχουν φυσικά οι άνθρωποι ουδεμία διάθεση συνεργασίας με κανένα, παρά μόνο σκοπό τις επόμενες εκλογές προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την «μεγάλη κυβέρνηση της Αριστεράς». Και αν κανείς έχει τυχόν αμφιβολίες γι αυτό βλέποντας τον σέξυ-Αλέξη (η αβεβαιότητα στην φυσιογνωμία του οποίου στην φωτογραφία καθώς απέρχεται από το Προεδρικό Μέγαρο μαρτυρά ίσως κάποια συναίσθηση των δυσκολιών και των διλημμάτων), δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στην βλοσυρή έκφραση των στρατουλο-μουλοπουλο-υπασπιστών του για να του διαλυθούν τελείως αυτές οι αμφιβολίες.
Στην ΝΔ τώρα ψάχνουν στρατηγική επανένωσης του «κεντροδεξιού χώρου» (γνωστού και ως πολυκατοικία). Καίτοι πρώτο κόμμα, η ΝΔ δεν δικαιούται δια να πανηγυρίζει. Αν και αντιπολίτευση σε τέτοιους καιρούς, η βάση της καταρρακώθηκε και βρέθηκε κάτω από το 20%. Ζήτησε επίμονα τις εκλογές με στόχο την αυτοδυναμία, και έλαβε …έναντι. Το ΠΑΣΟΚ που τράβηξε το κάρο όλον αυτόν τον καιρό, μέσα σε ορυμαγδό συχνά κακόπιστης κριτικής, στην οποία παραδόξως (;) συμμετείχε και κάποιο τμήμα του ΔΟΛ, τώρα γλύφει τις πληγές του. Με όλες τις αδυναμίες του, το θάρρος του Γιώργου Παπανδρέου δεν έχει επαρκώς εκτιμηθεί (και μήπως είχε και δίκιο με το δημοψήφισμα που όλοι καταδικάσαμε;). Ο Ευάγγελος Βενιζέλος που ανέλαβε ουσιαστικά τις τύχες της χώρας τον τελευταίο χρόνο με μεγάλο προσωπικό και πολιτικό κόστος και ουσιαστική συνεισφορά, προσπάθησε να τετραγωνίσει τον κύκλο στο ΠΑΣΟΚ μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Τώρα θα πρέπει να ετοιμάζεται για την μητέρα όλων των πολιτικών μαχών, αυτήν της επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ ως υπολογίσιμης πολιτικής δύναμης. Πράγματι, το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει τώρα να συνθλιβεί ανάμεσα στους δύο …πολιτικούς γίγαντες, ΝΔ και Σύριζα, που ετοιμάζονται να αναμετρηθούν κάτω από τον κόκκινο ήλιο. Αυτά που κατ’ ουσίαν αναμετρώνται είναι δύο διαφορετικά σενάρια για την πορεία της χώρας. Το ένα είναι η έξοδος από το ευρώ, με κατ’ ευθείαν μετάβαση σε καταστάσεις μετασοβιετικής Ρωσίας του ’90, με ό,τι σημαίνει αυτό κοινωνικά και πολιτικά, και με τελείως άδηλο το μέλλον (γιατί δεν είμαστε και Ρωσία με τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της). Το άλλο σενάριο είναι η ανασυγκρότηση της χώρας μέσα στο ευρώ, στο βαθμό βέβαια που η ΝΔ των κουμπαρο-φαήλων μπορεί να υπηρετήσει, και σε τελείως νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, με πλήρη φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας, με εκποιήσεις φιλέτων μπιρ παρά που θα περνάνε για επενδύσεις, κλπ. Απέναντι σε αυτά το ΠΑΣΟΚ μπορεί (;) να αντιτάξει τον δύσκολο δρόμο της ανασυγκρότησης βασισμένης στην ριζική κινητοποίηση της χώρας έτσι ώστε να διασφαλιστεί όσο το δυνατόν το βιοτικό της επίπεδο. Η μαγκιά κι εξάτμιση (και κάτι άλλο ενδιάμεσα) δεν πουλάει στην Ευρώπη. Αυτό που πουλάει είναι η ουσιαστική προσπάθεια, η συνέπεια λόγων και έργων, ακολουθούμενη και από αναδιαπραγμάτευση χωρίς τυμπανοκρουσίες (όπως έχει ήδη άλλωστε γίνει και όπως και οι ίδιοι οι ευρωπαίοι έχουν αφήσει να εννοηθεί).
Ο λαός μίλησε. Αλλά δεν έδωσε σε κανένα το δικαίωμα να παίξει την τύχη της χώρας στα ζάρια. Ούτε φυσικά έδωσε σε κανένα το δικαίωμα να μπαίνει στην Βουλή και να λέει εγώ δεν συνεργάζομαι με κανένα. (Ας φανταστούμε ένα καράβι στο οποίο ο καθένας από το πλήρωμα λεέι, εγώ δεν συνεργάζομαι με κανέναν άλλο, κλπ.). Αν δεν θέλεις να συνεργαστείς δεν πρέπει να μπαίνεις στην Βουλή, είσοδος στην Βουλή σημαίνει εξ ορισμού διάθεση συνεργασίας. Και σύνθεσης. Την σύνθεση που πρέπει να επιδιώξει το ΠΑΣΟΚ ως κατ’ εξοχήν φορέας του Κέντρου. Φτάνει πια με τα μέτωπα, δεν αντέχει η μικρή Ελλάδα πλέον ούτε ψυχικά ούτε πολιτικά άλλους διχασμούς. Το μήνυμα θα πρέπει να είναι να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια στα μισά, ας μην κλωτσήσουμε την καρδάρα με το γάλα μετά από τόση προσπάθεια, τώρα που κάποιο φως αχνοφαίνεται στο βάθος του τούνελ. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, και το νερό του Καματερού που τα γιατρεύει όλα πολύ θα το θέλαμε να υπάρχει. Το μόνο που θα μας γιατρέψει είναι να πιστέψει ο ελληνικός λαός στον εαυτό του, και να βαδίσει τον δρόμο της ανασυγκρότησης.
Μίλτου Σαχτούρη «Από την παλιά ερώτηση» (Ποιήματα 1980-98, εκδ. Κέδρος)
Ο λαός μίλησε, αλλά θα περάσει λίγος καιρός μέχρι να καταλάβουμε τι είπε, κατά την δήλωση του Μπιλ Κλίντον μετά τις Προεδρικές εκλογές του 2000 στις ΗΠΑ - τότε που το συντηρητοκρατούμενο Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ουσιαστικά χάρισε την νίκη στον Τζωρτζ Μπους, αναπέμποντας την υπόθεση διαιτησίας μεταξύ Μπους και Αλ Γκορ στο επίσης συντηρητοκρατούμενο Πολιτειακό Δικαστήριο της Φλόριντα. Τέλος πάντων, στα δικά μας, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Τσίπρας έχει ήδη αναλάβει πρωθυπουργός. Όχι βέβαια της Ελλάδας, αλλά της Τζαμαχιρίας, μίας χώρας όπου η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης δίνεται κατευθείαν από τον λαό (και την οποίαν κόμματα της τάξης του 17% μπορούν να ερμηνεύουν κατά το δοκούν), και όχι βέβαια από μεσάζοντες σαν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που κάποιοι συμβιβασμένοι επιμένουν να θεωρούν θεσμικό εκπρόσωπο του λαού. Όπου ο κυβερνητικός συνασπισμός αποτελείται από εξωκοινοβουλευτικούς ανταρσύες, κατσέλες, και (κατά πληροφορίες) πρυτάνεις. (Ευτυχώς, ΓΣΕΕ και ΔΟΕ μας θύμισαν σε τι διαδικασία βρισκόμαστε, αρνούμενοι να συναντήσουν τον κ. Τσίπρα.) Και όπου οι προγραμματικές δηλώσεις περιλαμβάνουν ένα μενού (μονομερούς;) αναθεώρησης του Μνημονίου, αιτήματος προς ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να αναιρέσουν όσα υπέγραψαν πριν λίγους μήνες, επιστολές προς ξένους ηγέτες πρωθυπουργικού επιπέδου και στυλ φυσικά, και εξαγγελίες κρατικοποίησης των τραπεζών και «αξιοποίησης» των καταθέσεων ως μέτρου πρόκλησης πανικού και μαζικής απόσυρσης καταθέσεων. Όλ’ αυτά τα ωραία μέσα σε δυό μέρες. Μιλάμε πλέον για απειρία «δευτέρου βαθμού», ή αλλιώς ασχετοσύνη – και θεμελιώδη αδιαφορία για τους θεσμούς. Δεν έχουν φυσικά οι άνθρωποι ουδεμία διάθεση συνεργασίας με κανένα, παρά μόνο σκοπό τις επόμενες εκλογές προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την «μεγάλη κυβέρνηση της Αριστεράς». Και αν κανείς έχει τυχόν αμφιβολίες γι αυτό βλέποντας τον σέξυ-Αλέξη (η αβεβαιότητα στην φυσιογνωμία του οποίου στην φωτογραφία καθώς απέρχεται από το Προεδρικό Μέγαρο μαρτυρά ίσως κάποια συναίσθηση των δυσκολιών και των διλημμάτων), δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στην βλοσυρή έκφραση των στρατουλο-μουλοπουλο-υπασπιστών του για να του διαλυθούν τελείως αυτές οι αμφιβολίες.
Στην ΝΔ τώρα ψάχνουν στρατηγική επανένωσης του «κεντροδεξιού χώρου» (γνωστού και ως πολυκατοικία). Καίτοι πρώτο κόμμα, η ΝΔ δεν δικαιούται δια να πανηγυρίζει. Αν και αντιπολίτευση σε τέτοιους καιρούς, η βάση της καταρρακώθηκε και βρέθηκε κάτω από το 20%. Ζήτησε επίμονα τις εκλογές με στόχο την αυτοδυναμία, και έλαβε …έναντι. Το ΠΑΣΟΚ που τράβηξε το κάρο όλον αυτόν τον καιρό, μέσα σε ορυμαγδό συχνά κακόπιστης κριτικής, στην οποία παραδόξως (;) συμμετείχε και κάποιο τμήμα του ΔΟΛ, τώρα γλύφει τις πληγές του. Με όλες τις αδυναμίες του, το θάρρος του Γιώργου Παπανδρέου δεν έχει επαρκώς εκτιμηθεί (και μήπως είχε και δίκιο με το δημοψήφισμα που όλοι καταδικάσαμε;). Ο Ευάγγελος Βενιζέλος που ανέλαβε ουσιαστικά τις τύχες της χώρας τον τελευταίο χρόνο με μεγάλο προσωπικό και πολιτικό κόστος και ουσιαστική συνεισφορά, προσπάθησε να τετραγωνίσει τον κύκλο στο ΠΑΣΟΚ μέσα σε ασφυκτικά χρονικά πλαίσια. Τώρα θα πρέπει να ετοιμάζεται για την μητέρα όλων των πολιτικών μαχών, αυτήν της επιβίωσης του ΠΑΣΟΚ ως υπολογίσιμης πολιτικής δύναμης. Πράγματι, το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει τώρα να συνθλιβεί ανάμεσα στους δύο …πολιτικούς γίγαντες, ΝΔ και Σύριζα, που ετοιμάζονται να αναμετρηθούν κάτω από τον κόκκινο ήλιο. Αυτά που κατ’ ουσίαν αναμετρώνται είναι δύο διαφορετικά σενάρια για την πορεία της χώρας. Το ένα είναι η έξοδος από το ευρώ, με κατ’ ευθείαν μετάβαση σε καταστάσεις μετασοβιετικής Ρωσίας του ’90, με ό,τι σημαίνει αυτό κοινωνικά και πολιτικά, και με τελείως άδηλο το μέλλον (γιατί δεν είμαστε και Ρωσία με τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της). Το άλλο σενάριο είναι η ανασυγκρότηση της χώρας μέσα στο ευρώ, στο βαθμό βέβαια που η ΝΔ των κουμπαρο-φαήλων μπορεί να υπηρετήσει, και σε τελείως νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, με πλήρη φιλελευθεροποίηση της αγοράς εργασίας, με εκποιήσεις φιλέτων μπιρ παρά που θα περνάνε για επενδύσεις, κλπ. Απέναντι σε αυτά το ΠΑΣΟΚ μπορεί (;) να αντιτάξει τον δύσκολο δρόμο της ανασυγκρότησης βασισμένης στην ριζική κινητοποίηση της χώρας έτσι ώστε να διασφαλιστεί όσο το δυνατόν το βιοτικό της επίπεδο. Η μαγκιά κι εξάτμιση (και κάτι άλλο ενδιάμεσα) δεν πουλάει στην Ευρώπη. Αυτό που πουλάει είναι η ουσιαστική προσπάθεια, η συνέπεια λόγων και έργων, ακολουθούμενη και από αναδιαπραγμάτευση χωρίς τυμπανοκρουσίες (όπως έχει ήδη άλλωστε γίνει και όπως και οι ίδιοι οι ευρωπαίοι έχουν αφήσει να εννοηθεί).
Ο λαός μίλησε. Αλλά δεν έδωσε σε κανένα το δικαίωμα να παίξει την τύχη της χώρας στα ζάρια. Ούτε φυσικά έδωσε σε κανένα το δικαίωμα να μπαίνει στην Βουλή και να λέει εγώ δεν συνεργάζομαι με κανένα. (Ας φανταστούμε ένα καράβι στο οποίο ο καθένας από το πλήρωμα λεέι, εγώ δεν συνεργάζομαι με κανέναν άλλο, κλπ.). Αν δεν θέλεις να συνεργαστείς δεν πρέπει να μπαίνεις στην Βουλή, είσοδος στην Βουλή σημαίνει εξ ορισμού διάθεση συνεργασίας. Και σύνθεσης. Την σύνθεση που πρέπει να επιδιώξει το ΠΑΣΟΚ ως κατ’ εξοχήν φορέας του Κέντρου. Φτάνει πια με τα μέτωπα, δεν αντέχει η μικρή Ελλάδα πλέον ούτε ψυχικά ούτε πολιτικά άλλους διχασμούς. Το μήνυμα θα πρέπει να είναι να μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια στα μισά, ας μην κλωτσήσουμε την καρδάρα με το γάλα μετά από τόση προσπάθεια, τώρα που κάποιο φως αχνοφαίνεται στο βάθος του τούνελ. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, και το νερό του Καματερού που τα γιατρεύει όλα πολύ θα το θέλαμε να υπάρχει. Το μόνο που θα μας γιατρέψει είναι να πιστέψει ο ελληνικός λαός στον εαυτό του, και να βαδίσει τον δρόμο της ανασυγκρότησης.
No comments:
Post a Comment