ΚΑΛΑ ΚΡΑΣΑ

Στο φύλλο του Σαββάτου 6ης Σεπτεμβρίου, η Βρεττανική Guardian συμπεριέλαβε ένα ένθετο με το πρώτο μέρος ενός οδηγού για κρασιά (μέρος πρώτο: κόκκινο, το δεύτερο μέρος θα δημοσιευόταν σήμερα 7 Σεπτεμβρίου στην αδελφή έκδοση της Guardian, τον Observer). Σ’ αυτό το πρώτο μέρος λοιπόν δημοσιεύτηκε ένας περιληπτικός χάρτης με τις κύριες οινοπαραγωγές χώρες (σύνολο 13, αντιγράφω τυχαία, ΗΠΑ, Χιλή, Βρεττανία (;), Πορτογαλία, Ισπανία, Αργεντινή, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστραλία, Νότια Αφρική, Κίνα, Νέα Ζηλανδία), όπως τουλάχιστον τις βλέπει ο συντάκτης του αφιερώματος. (Ίσως με βάση τα μεγέθη παραγωγής, με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου.)

Ναι, σωστά είδατε. Η Ελλάδα δεν εμφανίζεται στον χάρτη, ούτε εκπροσωπείται ανάμεσα στις ποικιλίες σταφυλιού/κρασιού που προβάλλονται στο πρώτο μέρος (κόκκινο κρασί). Αυτό επικυρώνει την πάγια παρατήρηση/άποψη του γράφοντος ότι στην Βρεττανική μαζική αγορά, δηλ. τα σουπερμάρκετ, εμφανίζονται κρασιά από όλο τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα. Και αυτά τα πολύ λίγα ελληνικά που εμφανίζονται, δυστυχώς κατά κανόνα δυσφημίζουν το ελληνικό κρασί (ας μην τα αναφέρουμε). Βέβαια, εάν κανείς είναι αποφασισμένος να βρει καλό ελληνικό κρασί, μπορεί να βρει σε εξειδικευμένες κάβες – αυτός όμως δεν είναι τρόπος να προσεγγίσεις ευρύ καταναλωτικό κοινό και να προωθήσεις εξαγωγές. Και ακόμα ευρύτερα, η εικόνα αυτή δυστυχώς συνοψίζει και την κατάσταση με τα ελληνικά τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα γενικά, τα οποία εκτός λίγων εξαιρέσεων δεν δείχνουν να φτάνουν στην αγορά εδώ σε αξιοσημείωτα μεγέθη.

Τι φταίει και η Ελλάδα, χώρα οινοποιός για χιλιάδες συνεχή χρόνια, και με, πιστεύουμε, καλό προϊόν, δεν μπορεί να καταφέρει να προωθήσει το κρασί της (σε αντίθεση με άλλες χώρες όπου το κρασί είναι πολύ πρόσφατη υπόθεση); Πολλά μπορεί να ειπωθούν εδώ. Πρώτ’ απ’ όλα μεγάλο μέρος της παραγωγής καταναλώνεται εγχωρίως. Έπειτα, το καλό ελληνικό κρασί δείχνει να είναι κάπως ακριβό σε σχέση με την ποιότητά του – για να συναγωνιστείς σε διεθνείς αγορές χρειάζεται ευνοϊκός συνδυασμός ποιότητας-τιμής, κι όχι μόνον ένα από τα δύο. Οι λόγοι έχουν να κάνουν με τον μικρό κλήρο, την χαμηλή παραγωγικότητα, την γενικότερη ακρίβεια (στα μεροκάματα, τον εξοπλισμό, τα φάρμακα). Αλλά πέρα από αυτούς τους βασικούς παράγοντες, αναφύονται και άλλα εύλογα ερωτήματα. Τι κάνουν οι ιδιώτες παραγωγοί και οι συνεταιρισμοί για την προβολή του ελληνικού κρασιού διεθνώς; Τι κάνουν για να κερδίσουν την μάχη της ποιότητας – ειδικότερα οι δεύτεροι; Αλλά παραπέρα, τι κάνει η Πολιτεία, τα Υπουργεία Εμπορίου («Ανάπτυξης» το λένε τώρα) και Γεωργίας (υπάρχει ακόμα;), ο Οργανισμός Προωθήσεως Εξαγωγών, το Υπουργείο Εξωτερικών με την οικονομική διπλωματία (ναι, υπάρχει και αυτή); Υπάρχει οικονομικός/εμπορικός ακόλουθος στην εδώ πρεσβεία μας, και αν ναι, κάνει άραγε τίποτα, ή παίρνει απλά τον αέρα του εις τας Αγγλίας, κάνοντας και κανα μαστεράκι τζάμπα – ως είθισται να κάνουν οι αξιοκρατικά (εδώ γελάνε) επιλεγμένοι κάτοχοι τέτοιων θέσεων;

Μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι δεν μας ενδιαφέρει να προωθήσουμε το ελληνικό κρασί διεθνώς, ότι δεν έχουμε πλεόνασμα παραγωγής προς εξαγωγή. Αλλά κάποια σημάδια άλλα δείχνουν, τα μηνύματα λένε ότι οι παραγωγοί υποφέρουν από χαμηλές τιμές και αδιάθετο προϊόν. Η Ελλάδα πάσχει από χρόνιο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, και δεν θα αργήσει η μέρα που αυτό θα εμφανιστεί και στον τομέα του κρασιού ειδικά. Αφήστε δε που μαζί με το καλό κρασί μία χώρα «πουλάει» και κουλτούρα ευρύτερα, από υψηλής ποιότητας γευσιγνωστικό και οικολογικό τουρισμό, μέχρι γενικότερη κουζίνα, αισθητική και τρόπο ζωής. Πιστεύουμε πως η απουσία της Ελλάδας από το διεθνές γίγνεσθαι σε αυτό τον τομέα (όπως και σε άλλους) συνιστά μία συλλογική αποτυχία με ευρείας κλίμακας επιπτώσεις (στις εξαγωγές, απασχόληση, εισοδήματα, αλλά και εικόνα, «ίματζ»). Η αντιμετώπιση της κατάστασης πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, και να έλθει με συνολική, σε βάθος, και κυρίως συντονισμένη,κινητοποίηση όλων των ενδιαφερομένων, κοινωνίας (ιδιωτών, συνεταιρισμών, κοινοτήτων παραγωγών) και Πολιτείας (ΟΠΕ, Υπουργείου Ανάπτυξης, και οικονομικής διπλωματίας του ΥΠΕΞ). Αιχμή του δόρατος θα πρέπει να είναι η μάχη της ποιότητας, και με δεδομένο ότι αυτή έχει κερδηθεί, η διεθνής, συγκροτημένη και μελετημένη, επικοινωνιακή προβολή του ελληνικού κρασιού.